Theo tính toán của Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), năm 2015 cả nước sẽ có khoảng 2 triệu tấn đường và sau khi tiêu thụ nội địa sẽ còn dư thừa khoảng 700.000 tấn. Nếu không có những sự điều chỉnh về chính sách, các nhà máy đường sẽ bị thua lỗ.
Theo VSSA, trong vụ mía đường 2013/2014, lượng đường tồn kho tại các nhà máy, công ty thương mại lên đến gần 415.000 tấn. Nguyên nhân là do việc xuất khẩu đường gặp khó khăn, thậm chí có thời điểm doanh nghiệp không xuất đường vì giá đường trong nước cao hơn giá đường ở Trung Quốc.
Còn vụ mía đường 2014/2015, lượng đường dự kiến sản xuất vào khoảng 1,5 triệu tấn. Cộng với lượng đường tồn kho, cùng với gần 100.000 tấn đường phải nhập khẩu theo cam kết khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thì trong năm 2015tổng lượng đường Việt Nam có là khoảng 2 triệu tấn.
Vì thế, VSSA kiến nghị Bộ Công thương, trong 2015 cho các doanh nghiệp được xuất khẩu 600.000 tấn.Theo số liệu của VSSA, tính đến tháng 11-2014, tổng lượng đường xuất khẩu qua Trung Quốc chỉ đạt 181.000 tấn, thấp hơn nhiều so với mức 325.000 tấn năm 2013.
Trong những năm qua, Bộ Công Thương không cấm doanh nghiệp xuất khẩu đường (chính ngạch) song thực tế, giá đường sản xuất trong nước luôn cao hơn mức giá của thế giới nên không thể xuất khẩu chính ngạch được, doanh nghiệp chỉ còn cách duy nhất là xuất khẩu tiểu ngạch.Mỗi lần muốn được xuất khẩu tiểu ngạch,
các doanh nghiệp phải chờ ý kiến của hai bộ có liên quan là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Thương. Hai bộ này sẽ xem xét yếu tố cung - cầu trong nước trước khi cấp hạn ngạch xuất khẩu tiểu ngạch cho doanh nghiệp, vì mặt hàng đường nằm trong diện bình ổn.
Hiện giá đường giao dịch trên thị trường hàng hóa London, Anh là 390,4 đô la Mỹ/tấn, giao vào tháng 3-2015, tương đương khoảng 820.000 đồng/tấn. Mức giá này thấp hơn nhiều so với giá thành sản xuất đường của các nhà máy đường Việt Nam hiện nay. Theo một số công ty mía đường ở khu vực phía Nam, giá sản xuất đương trong vụ mía2013/2014 ở mức trên dưới 1,2 triệu đồng/tấn.
Hiện giá đường bán buôn trên thị trường nội địa ở mức từ 11.500 - 12.100 đồng/kg (tùy theo từng địa phương). Giá mua mía nguyên liệu của các nhà máy ở phía Nam là từ 880 - 910 đồng/kg.
Ngọc Hùng/ TBKTSG